هپارین چیست؟ انواع دارو، عوارض احتمالی، کاربردها و روش مصرف

• موارد مصرف: هپارین در پیش¬گیری و درمان ترومبوز ورید‌های عمقی و ترومبوآمبولی ریوی، جلوگیری از انعقاد خون در گردش خون خارج بدن طی جراحی قلب و روش¬‌های دیالیز، به ¬عنوان داروی کمکی در درمان آنژین ناپایدار، آمبولی شریان محیطی و کاهش خطر بروز ترومبوز مغزی و مرگ در بیمارانی که دچار حمله پیشرونده شدید و ناگهانی می¬ شوند و به ¬عنوان پیش¬گیری در اعمال جراحی ارتوپدی و جراحی عمومی مصرف می‌¬شود.

• هشدار ها: 1- در بی ¬حسی منطقه¬‌ای یا انسداد اعصاب ناحیه کمر، دیسکرازی خونی به ¬خصوص کمی پلاکت‌¬های خون، زایمان اخیر، یا در مواردی که نیاز به عمل جراحی اعصاب یا چشم وجود دارد، پریکاردیت یا نشت مایع به پریکارد، نارسایی شدید کلیه، جراحی عمده یا زخم‌¬هایی که سبب ایجاد سطوح باز و وسیع می¬ شوند،‌ صدمه شدید به¬ ویژه به دستگاه عصبی مرکزی، سوراخ¬شدگی نخاع، زخم یا سایر ضایعات فعال گوارشی،‌ ادراری، تنفسی، واسکولیت شدید و نارسایی شدید کبد با احتیاط مصرف شود. 2- توصیه می¬‌شود در بیمارانی که هپارین مصرف می‌¬کنند از تزریق عضلانی سایر دارو‌ها، به -دلیل احتمال بروز هماتوم و خونریزی در اطراف محل تزریق خودداری شود. 3- خونریزی از لثه ممکن است نشانه مصرف بیش از حد هپارین باشد. درمان با هپارین خطر بروز خونریزی موضعی طی جراحی ‌¬های د‌هان و پس از آن را افزایش می¬ دهد. 4- از آن¬جا که هپارین از بافت‌¬های حیوانی تهیه می¬‌شود، توصیه می¬‌شود در بیمارانی که سابقه حساسیت یا آسم دارند، ابتدا مقدار آزمایشی 1000واحد قبل از شروع درمان تزریق شود. 5- در صورت استفاده از برنامه درمانی با مقادیر کامل هپارین، مقدار مصرف دارو باید با توجه به نتایج آزمون¬‌های انعقاد خون برای هر فرد تنظیم شود. 6- مهار ترشح آلدوسترون توسط هپارین می¬‌تواند باعث زیادی پتاسیم خون شود. بیماران مبتلا به دیابت ملیتوس، نارسایی مزمن کلیه، اسیدوز، پتاسیم خون بالا، یا بیمارانی که دارو‌های نگهدارنده پتاسیم مصرف می¬‌کنند، برای بروز عارضه افزایش پتاسیم خون مستعد¬تر هستند. توصیه می¬‌شود در چنین بیمارانی سطح پتاسیم خون قبل از شروع هپارین کنترل شده و درحین مصرف هپارین تحت نظر قرار گیرد، به¬ ویژه اگر تجویز هپارین قرار است بیش از 7 روز ادامه پیدا کند.

• تداخلات دارویی: مصرف همزمان هپارین با اسید والپروئیک به¬ علت مهار عملکرد پلاکت‌¬ها ممکن است موجب خونریزی شود. متی¬ مازول و پروپیل تیواوراسیل باعث کاهش پروترومبین خون می ¬شوند. لذا مصرف همزمان این دارو‌ها با هپارین ممکن است باعث افزایش اثر ضدانعقادی شود. مصرف همزمان دارو‌های ضدانعقاد و ترومبولیتیک، مانند وارفارین، استرپتوکیناز و اوروکنیاز و همچنین دکستران خطر خونریزی را افزایش می¬ دهد. مصرف همزمان هپارین با پروبنسید اثر ضدانعقادی دارو را افزایش داده و طولانی می¬‌کند. در صورت مصرف همزمان دارو‌های موثر بر عملکرد پلاکت‌¬ها (NSAIDs، دی¬پیریدامول، تیکلوپیدین، کلوپیدوگرل) با هپارین، احتمال خونریزی افزایش می¬یابد.

• عوارض جانبی: 1- در بی ¬حسی منطقه¬‌ای یا انسداد اعصاب ناحیه کمر، دیسکرازی خونی به ¬خصوص کمی پلاکت‌¬های خون، زایمان اخیر، یا در مواردی که نیاز به عمل جراحی اعصاب یا چشم وجود دارد، پریکاردیت یا نشت مایع به پریکارد، نارسایی شدید کلیه، جراحی عمده یا زخم‌¬هایی که سبب ایجاد سطوح باز و وسیع می¬ شوند،‌ صدمه شدید به¬ ویژه به دستگاه عصبی مرکزی، سوراخ¬شدگی نخاع، زخم یا سایر ضایعات فعال گوارشی،‌ ادراری، تنفسی، واسکولیت شدید و نارسایی شدید کبد با احتیاط مصرف شود. 2- توصیه می¬‌شود در بیمارانی که هپارین مصرف می‌¬کنند از تزریق عضلانی سایر دارو‌ها، به -دلیل احتمال بروز هماتوم و خونریزی در اطراف محل تزریق خودداری شود. 3- خونریزی از لثه ممکن است نشانه مصرف بیش از حد هپارین باشد. درمان با هپارین خطر بروز خونریزی موضعی طی جراحی ‌¬های د‌هان و پس از آن را افزایش می¬ دهد. 4- از آن¬جا که هپارین از بافت‌¬های حیوانی تهیه می¬‌شود، توصیه می¬‌شود در بیمارانی که سابقه حساسیت یا آسم دارند، ابتدا مقدار آزمایشی 1000واحد قبل از شروع درمان تزریق شود. 5- در صورت استفاده از برنامه درمانی با مقادیر کامل هپارین، مقدار مصرف دارو باید با توجه به نتایج آزمون¬‌های انعقاد خون برای هر فرد تنظیم شود. 6- مهار ترشح آلدوسترون توسط هپارین می¬‌تواند باعث زیادی پتاسیم خون شود. بیماران مبتلا به دیابت ملیتوس، نارسایی مزمن کلیه، اسیدوز، پتاسیم خون بالا، یا بیمارانی که دارو‌های نگهدارنده پتاسیم مصرف می¬‌کنند، برای بروز عارضه افزایش پتاسیم خون مستعد¬تر هستند. توصیه می¬‌شود در چنین بیمارانی سطح پتاسیم خون قبل از شروع هپارین کنترل شده و درحین مصرف هپارین تحت نظر قرار گیرد، به¬ ویژه اگر تجویز هپارین قرار است بیش از 7 روز ادامه پیدا کند.

• توصیه ها: 1- درطول درمان با هپارین، از مصرف اسید استیل¬سالیسیلیک یا دارو‌های حاوی آن، ایبوپروفن و سایر دارو‌های موثر بر پلاکت ‌¬ها، باید خودداری شود. 2- پزشک و دندان¬پزشک باید از مصرف این دارو آگاه شوند. 3- به منظور بررسی پیشرفت درمان انجام آزمون¬ ‌های انعقاد خون به¬ طور منظم ضروری است.

• موارد مصرف: هپارین در پیش¬گیری و درمان ترومبوز ورید‌های عمقی و ترومبوآمبولی ریوی، جلوگیری از انعقاد خون در گردش خون خارج بدن طی جراحی قلب و روش¬‌های دیالیز، به ¬عنوان داروی کمکی در درمان آنژین ناپایدار، آمبولی شریان محیطی و کاهش خطر بروز ترومبوز مغزی و مرگ در بیمارانی که دچار حمله پیشرونده شدید و ناگهانی می¬ شوند و به ¬عنوان پیش¬گیری در اعمال جراحی ارتوپدی و جراحی عمومی مصرف می‌¬شود.

• هشدار ها: 1- در بی ¬حسی منطقه¬‌ای یا انسداد اعصاب ناحیه کمر، دیسکرازی خونی به ¬خصوص کمی پلاکت‌¬های خون، زایمان اخیر، یا در مواردی که نیاز به عمل جراحی اعصاب یا چشم وجود دارد، پریکاردیت یا نشت مایع به پریکارد، نارسایی شدید کلیه، جراحی عمده یا زخم‌¬هایی که سبب ایجاد سطوح باز و وسیع می¬ شوند،‌ صدمه شدید به¬ ویژه به دستگاه عصبی مرکزی، سوراخ¬شدگی نخاع، زخم یا سایر ضایعات فعال گوارشی،‌ ادراری، تنفسی، واسکولیت شدید و نارسایی شدید کبد با احتیاط مصرف شود. 2- توصیه می¬‌شود در بیمارانی که هپارین مصرف می‌¬کنند از تزریق عضلانی سایر دارو‌ها، به -دلیل احتمال بروز هماتوم و خونریزی در اطراف محل تزریق خودداری شود. 3- خونریزی از لثه ممکن است نشانه مصرف بیش از حد هپارین باشد. درمان با هپارین خطر بروز خونریزی موضعی طی جراحی ‌¬های د‌هان و پس از آن را افزایش می¬ دهد. 4- از آن¬جا که هپارین از بافت‌¬های حیوانی تهیه می¬‌شود، توصیه می¬‌شود در بیمارانی که سابقه حساسیت یا آسم دارند، ابتدا مقدار آزمایشی 1000واحد قبل از شروع درمان تزریق شود. 5- در صورت استفاده از برنامه درمانی با مقادیر کامل هپارین، مقدار مصرف دارو باید با توجه به نتایج آزمون¬‌های انعقاد خون برای هر فرد تنظیم شود. 6- مهار ترشح آلدوسترون توسط هپارین می¬‌تواند باعث زیادی پتاسیم خون شود. بیماران مبتلا به دیابت ملیتوس، نارسایی مزمن کلیه، اسیدوز، پتاسیم خون بالا، یا بیمارانی که دارو‌های نگهدارنده پتاسیم مصرف می¬‌کنند، برای بروز عارضه افزایش پتاسیم خون مستعد¬تر هستند. توصیه می¬‌شود در چنین بیمارانی سطح پتاسیم خون قبل از شروع هپارین کنترل شده و درحین مصرف هپارین تحت نظر قرار گیرد، به¬ ویژه اگر تجویز هپارین قرار است بیش از 7 روز ادامه پیدا کند.

• تداخلات دارویی: مصرف همزمان هپارین با اسید والپروئیک به¬ علت مهار عملکرد پلاکت‌¬ها ممکن است موجب خونریزی شود. متی¬ مازول و پروپیل تیواوراسیل باعث کاهش پروترومبین خون می ¬شوند. لذا مصرف همزمان این دارو‌ها با هپارین ممکن است باعث افزایش اثر ضدانعقادی شود. مصرف همزمان دارو‌های ضدانعقاد و ترومبولیتیک، مانند وارفارین، استرپتوکیناز و اوروکنیاز و همچنین دکستران خطر خونریزی را افزایش می¬ دهد. مصرف همزمان هپارین با پروبنسید اثر ضدانعقادی دارو را افزایش داده و طولانی می¬‌کند. در صورت مصرف همزمان دارو‌های موثر بر عملکرد پلاکت‌¬ها (NSAIDs، دی¬پیریدامول، تیکلوپیدین، کلوپیدوگرل) با هپارین، احتمال خونریزی افزایش می¬یابد.

• عوارض جانبی: 1- در بی ¬حسی منطقه¬‌ای یا انسداد اعصاب ناحیه کمر، دیسکرازی خونی به ¬خصوص کمی پلاکت‌¬های خون، زایمان اخیر، یا در مواردی که نیاز به عمل جراحی اعصاب یا چشم وجود دارد، پریکاردیت یا نشت مایع به پریکارد، نارسایی شدید کلیه، جراحی عمده یا زخم‌¬هایی که سبب ایجاد سطوح باز و وسیع می¬ شوند،‌ صدمه شدید به¬ ویژه به دستگاه عصبی مرکزی، سوراخ¬شدگی نخاع، زخم یا سایر ضایعات فعال گوارشی،‌ ادراری، تنفسی، واسکولیت شدید و نارسایی شدید کبد با احتیاط مصرف شود. 2- توصیه می¬‌شود در بیمارانی که هپارین مصرف می‌¬کنند از تزریق عضلانی سایر دارو‌ها، به -دلیل احتمال بروز هماتوم و خونریزی در اطراف محل تزریق خودداری شود. 3- خونریزی از لثه ممکن است نشانه مصرف بیش از حد هپارین باشد. درمان با هپارین خطر بروز خونریزی موضعی طی جراحی ‌¬های د‌هان و پس از آن را افزایش می¬ دهد. 4- از آن¬جا که هپارین از بافت‌¬های حیوانی تهیه می¬‌شود، توصیه می¬‌شود در بیمارانی که سابقه حساسیت یا آسم دارند، ابتدا مقدار آزمایشی 1000واحد قبل از شروع درمان تزریق شود. 5- در صورت استفاده از برنامه درمانی با مقادیر کامل هپارین، مقدار مصرف دارو باید با توجه به نتایج آزمون¬‌های انعقاد خون برای هر فرد تنظیم شود. 6- مهار ترشح آلدوسترون توسط هپارین می¬‌تواند باعث زیادی پتاسیم خون شود. بیماران مبتلا به دیابت ملیتوس، نارسایی مزمن کلیه، اسیدوز، پتاسیم خون بالا، یا بیمارانی که دارو‌های نگهدارنده پتاسیم مصرف می¬‌کنند، برای بروز عارضه افزایش پتاسیم خون مستعد¬تر هستند. توصیه می¬‌شود در چنین بیمارانی سطح پتاسیم خون قبل از شروع هپارین کنترل شده و درحین مصرف هپارین تحت نظر قرار گیرد، به¬ ویژه اگر تجویز هپارین قرار است بیش از 7 روز ادامه پیدا کند.

• توصیه ها: 1- درطول درمان با هپارین، از مصرف اسید استیل¬سالیسیلیک یا دارو‌های حاوی آن، ایبوپروفن و سایر دارو‌های موثر بر پلاکت ‌¬ها، باید خودداری شود. 2- پزشک و دندان¬پزشک باید از مصرف این دارو آگاه شوند. 3- به منظور بررسی پیشرفت درمان انجام آزمون¬ ‌های انعقاد خون به¬ طور منظم ضروری است.

🩺 محتوای این مطلب صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، برای تشخیص و درمان حتما از پزشکان متخصص راهنمایی بگیرید: بخش جستجوی پزشکان