چرا انسان‌ها رفتار تحقیرآمیز نشان می‌دهند؟
منبع: https://rasanika.com
درک و تحلیل رفتار تحقیرآمیز و علل وقوع آن
نکات کلیدی
رفتار تحقیرآمیز شامل اقداماتی مانند نادیده گرفتن دیگران، رد کردن پیشنهادها یا حذف افراد از مکالمات است.
افراد ممکن است به دلایلی مانند الگوهای رفتاری آموخته‌شده، عزت‌نفس پایین یا برای اجتناب از درگیری، رفتار تحقیرآمیز از خود نشان دهند.
در مواجهه با چنین رفتارهایی می‌توان به‌طور محترمانه احساسات خود را بیان کرد، رفتار فرد را مورد خطاب قرار داد و مرزهای مشخصی تعیین نمود.
ایمی داراموس، روان‌شناس بالینی، می‌گوید:
«نادیده گرفته شدن می‌تواند باعث شود احساس کنید که برای دیگران بی‌اهمیت و غیرقابل‌ارزش هستید.»
رفتار تحقیرآمیز شکل‌های گوناگونی دارد. مثلاً وقتی وارد جمعی می‌شوید و کسی وانمود می‌کند شما را ندیده است، یا زمانی که در جلسه‌ای پیشنهادی می‌دهید و همکارتان با بی‌اعتنایی واکنش نشان می‌دهد.
در این نوشتار به نمونه‌ها، ویژگی‌ها و علل این رفتار و نیز راهکارهای مقابله با آن پرداخته می‌شود.
نمونه‌هایی از رفتار تحقیرآمیز
سلام نکردن یا نادیده گرفتن حضور شما
بی‌علاقگی نسبت به صحبت‌هایتان
قطع کردن صحبت شما
بی‌توجهی مداوم به تماس‌ها یا پیام‌ها
بی‌اعتنایی به پیشنهاداتتان
پاسخ ندادن به پرسش‌ها
دادن پاسخ‌های کوتاه و سرد
حذف شما از مکالمات گروهی
بی‌اهمیت جلوه دادن نظرات یا احساسات شما
مسخره کردن یا طعنه زدن
کوچک شمردن مشارکت‌ها و نیازهایتان
شخص تحقیرکننده چگونه رفتار می‌کند؟
با بی‌حوصلگی یا آه کشیدن واکنش نشان می‌دهد
نگرانی‌های شما را نادیده می‌گیرد
به حرف‌هایتان پوزخند می‌زند یا چشم‌غره می‌رود
تماس چشمی برقرار نمی‌کند
هنگام صحبت از شما فاصله می‌گیرد یا رو برمی‌گرداند
اظهارات انکارآمیز
نمونه‌هایی از جملات تحقیرآمیز یا بی‌اعتنا:
«هرچی باشه.»
«این مهم نیست.»
«وقت این کار رو ندارم.»
«ارزش بحث کردن نداره.»
«داری زیاده‌روی می‌کنی.»
«چرا اینقدر این موضوع رو بزرگ می‌کنی؟»
ویژگی‌های فرد تحقیرکننده
قضاوت‌گر است: دیگران را بر اساس ظاهر، موقعیت یا تفاوت‌ها قضاوت می‌کند.
شما را در اولویت نمی‌گذارد: با بی‌تفاوتی رفتار می‌کند.
همیشه حق را به خود می‌دهد: نظرات دیگران را بی‌اعتبار می‌داند.
در برابر انتقاد حالت تدافعی دارد: در صورت مواجهه، توجیه می‌کند یا حمله متقابل دارد.
هرگز عذرخواهی نمی‌کند: به اشتباه خود اعتراف نمی‌کند.
احساسات شما را کوچک می‌شمارد: واکنش‌های شما را اغراق‌آمیز می‌خواند.
از درگیری می‌گریزد: به جای گفت‌وگو، سکوت یا فاصله را انتخاب می‌کند.
داراموس می‌گوید: «رفتار تحقیرآمیز باعث می‌شود فرد احساس کند خواسته‌ها و احساساتش هیچ‌گاه معتبر نبوده‌اند.»
دلایل بروز رفتار تحقیرآمیز
رفتار آموخته‌شده: افرادی که در محیط‌های بی‌تفاوت رشد کرده‌اند، ممکن است همان الگو را تکرار کنند.
سبک دلبستگی اجتنابی: کسانی که در کودکی بی‌توجهی دیده‌اند، در بزرگسالی برای محافظت از خود، دیگران را نادیده می‌گیرند.
عزت‌نفس پایین: بی‌اعتنایی به دیگران راهی برای حفظ برتری ظاهری است.
آسیب عاطفی: تجربه‌هایی مانند خیانت یا طردشدن می‌تواند به رفتار سرد و فاصله‌گذار منجر شود.
کنترل منفعلانه: بعضی افراد با دریغ کردن توجه یا محبت، سعی در تسلط بر دیگران دارند.
اجتناب از درگیری: بی‌توجهی گاهی راهی برای نادیده گرفتن مسئله است.
مهارت ضعیف در مدیریت خشم: فرد ممکن است به‌جای ابراز سالم خشم، به بی‌اعتنایی روی آورد.
چگونه با فرد تحقیرکننده برخورد کنیم؟
رفتارش را بازتاب دهید: محترمانه اشاره کنید که رفتار او آزاردهنده است.
احساس خود را بیان کنید: با جمله‌هایی مانند «وقتی پاسخ نمی‌دهی، احساس می‌کنم بی‌اهمیت هستم» احساس خود را شفاف بگویید.
قاطع باشید: نیازها و نظرات خود را با احترام اما محکم بیان کنید.
مرز تعیین کنید: اگر رفتار ادامه دارد، زمان و انرژی خود را محدود کنید.
از دیگران حمایت بگیرید: در صورت تأثیر منفی شدید، با دوستان یا یک مشاور گفت‌وگو کنید.
مراقبه ذهن‌آگاهانه برای بازیابی آرامش
تمرین‌های تنفسی و مدیتیشن ذهن‌آگاهانه می‌توانند به کاهش تنش ناشی از برخورد با افراد تحقیرکننده کمک کنند.
چند دقیقه تمرکز بر تنفس و بازگشت آگاهانه به لحظه حال، انرژی و آرامش درونی را تقویت می‌کند.