همه چیز درباره ریشه دلبستگی اضطرابی شما؛ شاید همه چیز از کودکی شروع شده باشد!
منبع: https://rasanika.com
کودکان شیشهای: تجربه، چالشها و راهکارها
کودکان شیشهای کیستند؟
اصطلاح «کودک شیشهای» یک تشخیص پزشکی یا روانشناختی نیست، بلکه به کودکانی اشاره دارد که در خانوادهای با یک خواهر یا برادر با نیازهای پیچیده مانند بیماری مزمن یا معلولیت بزرگ شدهاند و نیازهای عاطفی آنها اغلب نادیده گرفته میشود.
الی هاروود، درمانگر دارای مجوز، توضیح میدهد:
«کودکان شیشهای در اوایل زندگی خود یاد میگیرند که نیازهای خود را برآورده کنند و کمتر ابراز کنند. این باعث میشود به نظر بالغ و خونسرد برسند، که هم یک نقطه قوت و هم یک نقطه ضعف است، زیرا در مواقع نیاز به حمایت، دریافت کمک برایشان دشوار میشود.»
تجربیات عاطفی و چالشها
آنجلا پی وو، مربی توانمندسازی زندگی، بیان میکند که کودکان با نیازهای ویژه بیشترین توجه خانواده را به خود جذب میکنند و سایر فرزندان، یعنی کودکان شیشهای، اغلب احساس میکنند نیازهایشان نادیده گرفته میشود.
این امر میتواند منجر به موارد زیر شود:
احساس نامرئی بودن: کودک میداند خواهر یا برادرش به کمک بیشتری نیاز دارد و یاد میگیرد از خود مراقبت کند.
رنجش و حس گناه: ممکن است کودک شیشهای نسبت به خواهر و برادر خود حسادت یا رنجش داشته باشد و احساس گناه کند.
تمایلات کمالگرایانه و مردمپسندی: بزرگسالانی که در کودکی شیشهای بزرگ شدهاند، ممکن است در تعیین مرزها مشکل داشته باشند و بیش از حد از خود انتقاد کنند.
نقش فرهنگ
فرهنگ خانواده میتواند تجربه کودک شیشهای را تحت تأثیر قرار دهد. بهعنوان مثال:
در برخی فرهنگها، ترتیب تولد و جنسیت میتواند مسئولیت مراقبت از اعضای خانواده را به فرزندان بزرگتر واگذار کند.
در فرهنگهای آسیایی، شرم و تابو بودن نیازهای شدید ممکن است خانوادهها را از درخواست کمک باز دارد و فشار بیشتری بر کودکان شیشهای وارد کند.
راهکارهای مقابله با چالشها
یادگیری بیان نیازها
هاروود پیشنهاد میکند کودکان شیشهای احساسات و نیازهای خود را از طریق نوشتن در دفتر خاطرات یا استفاده از علائم دستی خلاقانه بیان کنند. هدف این است که یاد بگیرند حتی نیازهای کوچک خود را آشکار کنند و برای آن فضا بگیرند.
شناسایی الگوهای ناسالم
برخی رفتارها و الگوهای ناسالم شامل موارد زیر است:
احساس نیاز به اینکه خود را همیشه در آخرین جایگاه قرار دهند
احساس مسئولیت نسبت به مسائل خارج از کنترلشان
کار بیش از حد و انتقاد شدید از خود
ضعف در تعیین مرزها
تشخیص این الگوها اولین قدم برای کنار آمدن با آنها و توسعه مهارتهای خود-تأییدی است. کمک گرفتن از یک متخصص سلامت روان میتواند در این مسیر بسیار مؤثر باشد.
والدسازی و روابط خانوادگی
کودکان شیشهای گاهی نقش والدگونه پیدا میکنند و مسئولیت نیازهای پیچیده خواهر یا برادر خود را بر عهده میگیرند. این فرآیند، که «والدسازی» نامیده میشود، میتواند باعث شود کودک مسئولیتپذیر و بالغ به نظر برسد، اما ممکن است با احساسات رنجش و فشار روانی همراه باشد.
عباراتی مانند «تو خیلی مفید هستی» یا «تو همیشه میدانی ما به چه چیزی نیاز داریم» میتواند به کودک شیشهای پیام دهد که ارزش او در خشنود کردن دیگران است.
حمایت از کودکان شیشهای
برای والدین
نیازهای کودک شیشهای را اولویتبندی کنید و با حضور و توجه واقعی به احساسات او گوش دهید.
به نشانههای ظریف عاطفی توجه کنید، مانند ترک بیصدا اتاق یا نگاه پایین.
شرکت در فرزنددرمانی (بازی درمانی) میتواند در درک احساسات کودک مؤثر باشد.
گروههای حمایتی میتوانند فضایی امن و دلسوزانه برای کودک فراهم کنند تا احساسات خود را بیان کند و با همسالان در شرایط مشابه ارتباط برقرار کند.