چرا در خواب زیاد تکان میخوریم؟
منبع: https://rasanika.com
اختلال حرکت دوره‌ای اندام (PLMD)، که با نام سندرم میوکلونوس مرتبط با خواب یا سندرم میوکلونوس شبانه نیز شناخته می‌شود، نوعی اختلال حرکتی مرتبط با خواب است.
این اختلال با دوره‌هایی از حرکات ناگهانی یا پرشی مکرر در بازوها یا پاها هنگام خواب مشخص می‌شود که می‌تواند خواب را مختل کند و باعث خستگی هنگام بیدار شدن شود. حرکات شما همچنین ممکن است خواب فرد کنار شما را مختل کند.
تخمین زده می‌شود که ۵ تا ۸ درصد از کودکان و ۴ تا ۱۱ درصد از بزرگسالان با این بیماری زندگی می‌کنند. خوشبختانه این بیماری از نظر پزشکی جدی تلقی نمی‌شود و علائم آن را می‌توان با دارو و تغییر سبک زندگی درمان کرد.
این مقاله به بررسی علائم، علل، تشخیص و درمان اختلال حرکت دوره‌ای اندام می‌پردازد و همچنین تأثیر آن بر سلامت روان و راهکارهای مقابله با آن را بررسی می‌کند.
علائم اختلال حرکت دوره‌ای اندام
علت اصلی اختلال حرکت دوره‌ای اندام، حرکات ساده و تکراری عضلات است که فرد کنترلی بر آنها ندارد، مانند خم کردن یا سفت کردن عضلات. یک نمونه رایج، خم کردن انگشت شست پا است.
این اختلال معمولاً اندام‌های تحتانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما ممکن است در برخی افراد اندام‌های فوقانی نیز تحت تأثیر قرار گیرد.
این حرکات با حرکات معمولی هنگام کشش یا تغییر وضعیت خواب متفاوت هستند و دوره‌های حرکتی می‌توانند از چند دقیقه تا یک ساعت طول بکشند. حرکات بین ۰.۵ تا ۱۰ ثانیه طول می‌کشند و در فواصل ۵ تا ۹۰ ثانیه تکرار می‌شوند و می‌توانند یک یا هر دو اندام را تحت تأثیر قرار دهند.
زمان بروز اختلال حرکت دوره‌ای اندام
حرکات اندام می‌تواند در دو حالت رخ دهد:
در طول خواب: شایع‌ترین حالت است و معمولاً در خواب بدون حرکت سریع چشم (NREM) در نیمه اول شب اتفاق می‌افتد. شدت حرکات می‌تواند متفاوت باشد و ممکن است اولین بار توسط فرد کنار شما متوجه شوید.
در طول بیداری: کمتر رایج است و معمولاً در موارد شدیدتر رخ می‌دهد.
علائم اغلب بعد از ۴۰ سالگی شروع می‌شوند و با افزایش سن شدت می‌یابند.
تأثیر بر سلامت روان
اختلال حرکت دوره‌ای اندام می‌تواند کیفیت خواب را کاهش دهد و باعث خستگی، تحریک‌پذیری، اضطراب، نوسانات خلقی، مشکل در تمرکز و یادگیری، زمان واکنش آهسته، قضاوت ضعیف و کاهش بهره‌وری شود.
مطالعات نشان می‌دهند که PLMD خطر ابتلا به بیماری‌های روانی مانند افسردگی و اضطراب را افزایش می‌دهد و با چهار برابر شدن خطر زوال عقل مرتبط است. این اختلال همچنین در کودکان با بیش‌فعالی و تأخیر در رشد مرتبط است.
علل اختلال حرکت دوره‌ای اندام
علل دقیق ناشناخته است، اما عوامل زیر می‌توانند احتمال ابتلا را افزایش دهند:
اختلالات خواب: مانند سندرم پاهای بی‌قرار، آپنه خواب، نارکولپسی و اختلال رفتار خواب REM.
کمبود مواد معدنی: مانند آهن و منیزیم.
عوامل عصبی: آسیب یا اختلالات عصبی مانند تومور نخاعی یا آتروفی سیستم چندگانه.
داروها: برخی داروها مانند ضد افسردگی‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها، لیتیوم و داروهای ضد تهوع.
شرایط سلامتی: بیماری پارکینسون، PTSD، ADHD، ام‌اس، بیماری کلیوی و بارداری.
تشخیص
تشخیص ممکن است شامل مراحل زیر باشد:
سابقه پزشکی: بررسی تاریخچه فرد و خانواده، داروهای مصرفی و شرایط سلامتی.
مصاحبه بالینی: بررسی شدت و فراوانی علائم و تأثیر آن بر کیفیت زندگی.
معاینه سلامت: معاینه فیزیکی و عصبی و آزمایش‌های لازم مانند آزمایش خون برای بررسی سطح آهن.
دفتر خاطرات خواب: ثبت زمان خواب، کیفیت خواب و اختلالات احتمالی توسط فرد و یا همسر.
مطالعه خواب: بررسی حرکات اندام، حرکات چشم، امواج مغزی، ضربان قلب و تنفس.
مقایسه با سایر اختلالات خواب
با سندرم پاهای بی‌قرار: هر دو با حرکات غیرارادی مشخص می‌شوند، اما RLS با احساسات ناخوشایند در پاها همراه است که با حرکت پا تسکین می‌یابد.
با اختلال رفتاری خواب REM: RBD شامل انجام دادن رویاها یا کابوس‌ها از طریق حرکات و صداهای فیزیکی است و ممکن است منجر به آسیب شود.
با حرکات دوره‌ای اندام در خواب (PLMS): PLMS علامت اصلی PLMD است، اما در همه افراد منجر به اختلال خواب قابل توجه نمی‌شود.
درمان
گزینه‌های درمانی شامل:
داروهایی مانند آگونیست‌های دوپامین، ضد تشنج‌ها، مسکن‌های مخدر و بنزودیازپین‌ها
قرص‌های خواب‌آور برای بهبود کیفیت خواب
مکمل آهن در صورت کمبود
تغییر سبک زندگی، مانند اجتناب از الکل و کافئین
مقابله با اختلال حرکت دوره‌ای اندام
کسب اطلاعات در مورد بیماری
دریافت حمایت حرفه‌ای در صورت نیاز
زوج درمانی در صورت تأثیر بر خواب همسر
پیوستن به گروه‌های پشتیبانی
سوالات متداول
آیا حرکت در خواب به معنی ابتلا به PLMD است؟
حرکت در خواب همیشه به معنی ابتلا به PLMD نیست و تنها زمانی تشخیص داده می‌شود که باعث اختلال قابل توجه در خواب و کیفیت زندگی شود.
اگر همسرم PLMD دارد، باید در تخت جدا بخوابیم؟
این موضوع بسته به شدت اختلال و تأثیر آن بر خواب شما دارد و می‌توان با تغییر سبک زندگی یا درمان پزشکی مدیریت کرد.