خطرات سرکوب احساسات!بهتر است به جای نادیده گرفتن احساساتت، با آنها روبرو بشی؟
منبع: https://rasanika.com
سرکوب احساسات؛ چرا آسیبزننده است و چگونه بهتر ابرازشان کنیم؟
نکات کلیدی
سرکوب احساسات میتواند به سلامت روان و جسم آسیب برساند.
تمرین ابراز احساسات، نقش مهمی در بهبود حال خوب و شکلگیری روابط سالم دارد.
همه ما لحظاتی را تجربه کردهایم که موجی از احساسات ما را فراگرفته، اما به جای ابراز آنها، تصمیم گرفتهایم کنارش بگذاریم و در اعماق ذهن خود پنهانشان کنیم. فروخوردن احساسات شاید در لحظه حس امنیت ایجاد کند، اما همیشه راه سالمی برای کنار آمدن با چالشهای زندگی نیست. این رفتار ممکن است ظاهری از قدرت یا دوری از درگیری به ما بدهد، اما در بلندمدت مشکلات بزرگتری را ایجاد میکند.
برای مثال، شاید روزی را به سختی پشت سر گذاشته باشید اما لبخند زدهاید، و ناگهان با یک جمله بیتفاوت اشک از چشمانتان جاری شده است. یا شاید بارها خشم خود را فرو خوردهاید و سرانجام با یک اتفاق کوچک از کوره در رفتهاید. دلیلش ساده است: سرکوب احساسات مانع میشود نیازهایمان را بیان کنیم، ارتباطاتمان را عمیق کنیم و در نهایت تأثیر منفی بر ذهن و بدنمان دارد.
چرا احساسات خود را سرکوب میکنیم؟
دلایل زیادی وجود دارد که باعث میشود احساساتمان را پنهان کنیم. گاهی میخواهیم روزمان را بهسادگی بگذرانیم، با خود میگوییم «بعداً به این فکر میکنم»، تصور میکنیم احساساتمان ارزش بیان ندارد یا تلاش میکنیم رابطهای را از تنش دور نگه داریم. اما در نهایت، یک دلیل اساسی وجود دارد: سرکوب احساسات ایمنتر به نظر میرسد.
دکتر کالین مولن، روانشناس بالینی، میگوید:
«ریشه اصلی سرکوب احساسات، ترس از آسیبپذیری است. ما برای محافظت از خود به گونهای واکنش نشان میدهیم که نتیجهاش پنهان کردن احساساتمان میشود.»
برخی افراد از کودکی یاد گرفتهاند که ابراز احساسات امن نیست. ممکن است احساساتشان نادیده گرفته شده یا کوچک شمرده شده باشد، یا والدینشان هنگام ابراز احساسات رفتاری تهدیدکننده داشتهاند. برخی نیز از ابتدا متوجه شدهاند والدین تحت فشارند و بیان نیازها باعث ناراحتی آنها میشود.
به گفته دکتر مولن، چنین تجربیاتی در بزرگسالی میتواند به ترس از «نه شنیدن»، طرد شدن یا قضاوت شدن منجر شود؛ ترسهایی که خود را در قالب سرکوب احساسات نشان میدهند.
پیامدهای سرکوب احساسات
۱. فشار بر سلامت روان
بیتوجهی مداوم به احساسات، در طول زمان اعتمادبهنفس را کاهش میدهد. ممکن است حس کنیم کسی به خواستههای ما اهمیت نمیدهد یا صدایمان شنیده نمیشود. این وضعیت میتواند باعث افزایش استرس، اضطراب یا افسردگی شود و حتی احساس خشم و رنجش پنهان ایجاد کند.
۲. آسیب به سلامت جسم
سرکوب احساسات نوعی استرس مزمن ایجاد میکند. دکتر مولن توضیح میدهد که این استرس میتواند خطر ابتلا به دیابت، بیماریهای قلبی، مشکلات حافظه، دردهای عضلانی، ضعف سیستم ایمنی، مشکلات گوارشی و اختلالات قلبیعروقی را افزایش دهد.
۳. اختلال در روابط اجتماعی
روابط عمیق و صمیمانه برای سلامت روان ضروریاند. اما وقتی احساسات خود را بیان نمیکنیم، ارتباطاتمان سطحی میشوند و نمیتوانیم بهطور واقعی دیده شویم.
شری فوس، متخصص روابط، میگوید:
«ارتباط انسانی سیستم عصبی ما را آرام میکند، دیدگاه ما را گسترش میدهد و ما را از افتادن در دام ترسها و باورهای نادرست نجات میدهد.»
تحقیقات نیز نشان داده است که سرکوبکنندگان احساسات، روابط نزدیک کمتری دارند، رضایت کمتری از زندگی را تجربه میکنند و احتمال افسردگی در آنها بیشتر است.
نشانههای سرکوب احساسات
گاهی بدون اینکه بفهمیم احساساتمان را سرکوب میکنیم. نشانههای رایج عبارتند از:
احساس میکنید دیگران شما را «درک نمیکنند».
در روابطتان آنچه میخواهید دریافت نمیکنید.
علائم جسمی مانند معدهدرد، مشکلات گوارشی، سردرد، تپش قلب یا تنش عضلانی دارید.
خشم یا ناامیدیتان بهمرور افزایش مییابد.
نسبت به دیگران احساس رنجش و کینه پیدا میکنید.
در دیگران نیز میتوان نشانههایی دید: جمعکردن بدن، فشردن دستها، بیقراری، تغییر سریع موضوع، تلاش برای پایاندادن مکالمه یا حتی ترک موقعیت.
چگونه مهارت ابراز احساسات را تقویت کنیم؟
ابراز احساسات مهارتی طبیعی نیست؛ بلکه نیازمند تمرین و توجه به خود است. یکی از مهمترین قدمها این است که واضح و مستقیم حرف بزنید.
از احساسات مثبت شروع کنید
جملات ساده و صادقانه مانند:
«وقتی دیشب شام درست کردی، احساس محبتت را بیشتر حس کردم.»
«امیدوارم شنبه بتوانی در پروژه کمکم کنی.»
«میخواهم مطمئن شوم منظورم را درست فهمیدی.»
«وقتی کارهای مشترک انجام میدهیم، حس خوبی دارم.»
سپس احساسات خنثی یا ناراحتکننده را بیان کنید
مثل:
«گاهی احساس میکنم حرفهایم شنیده نمیشود.»
«از اینکه شنبه نمیتوانی کمکم کنی ناراحت هستم.»
«وقتی فلان چیز را فراموش کردی، آزرده شدم.»
«از اینکه دوباره باید این موضوع را مطرح کنم، خستهام.»
راهکارهایی برای تنظیم بهتر هیجانات
ذهنآگاهی: توجه به احساسات بدون قضاوت.
بازتعریف شناختی: تغییر زاویه نگاه به موقعیت.
پذیرش: پذیرفتن احساسات به جای انکار آنها.
راههای سالم برای تخلیه احساسات: مانند ورزش، نوشتن، صحبتکردن با دوست، یا گوشدادن به موسیقی.
حرف آخر
پنهان کردن احساسات اغلب عادتی قدیمی و ریشهدار است. شکستن این چرخه شجاعت و تمرین میطلبد، اما ارزشش را دارد. ابراز احساسات، مسیر ارتباط عمیقتر با دیگران و آشتی با خود است.
اگر در کنار آمدن با احساسات خود مشکل دارید، کمکگرفتن از متخصص سلامت روان اقدامی ارزشمند و مؤثر است. یک درمانگر میتواند به شما کمک کند احساساتتان را بهتر بشناسید، روشهای سالم ابراز آنها را یاد بگیرید و مهارتهای تنظیم هیجانیتان را تقویت کنید.