خارش بی‌دلیل بدن؟ وقتش رسیده این را بدانید!
منبع: https://rasanika.com
ارتباط شگفت‌انگیز بین استرس و تشدید اگزما
برای دکتر تریشا خانا، عضو آکادمی پوست آمریکا، چشمانش داستان را روایت می‌کردند. او می‌گوید:
«وقتی استرس دارم، دچار اگزمای پلک می‌شوم و اغلب با خارش و قرمزی چشم از خواب بیدار می‌شوم.»
این تجربه چیزی است که میلیون‌ها نفر با آن روبه‌رو هستند: استرس می‌تواند به شدت بر علائم اگزما تأثیر بگذارد.
مگان کالینز، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و بنیان‌گذار NeuroArts Therapy توضیح می‌دهد:
«کورتیزول، هورمون اصلی استرس، در پاسخ التهابی بدن نقش دارد. وقتی در شرایط استرس‌زا ترشح می‌شود، توانایی پوست برای حفظ رطوبت و ترمیم را مختل کرده و باعث التهاب، قرمزی و خارش می‌شود.»
اما اثر استرس تنها جسمی نیست؛ افراد مبتلا به اگزما همچنین با چالش‌های ذهنی و عاطفی روبه‌رو می‌شوند.
محرک‌های رایج شعله‌ور شدن اگزما
از هر ده نفر، یک نفر احتمالاً در طول زندگی خود به اگزما مبتلا می‌شود و بیشتر موارد پیش از شش سالگی بروز می‌کند.
دکتر جانیس کاسما-کاوی توضیح می‌دهد:
«اگرچه علت دقیق اگزما مشخص نیست، اما ترکیبی از ژنتیک، عوامل محیطی و واکنش بیش‌فعال سیستم ایمنی می‌تواند سد طبیعی پوست را تضعیف کند و منجر به التهاب و خارش شود.»
محرک‌های متداول شامل موارد زیر هستند:
میکروارگانیسم‌های پوستی
حیوانات
مواد شیمیایی
پارچه‌هایی مثل پشم
بیماری‌های تنفسی مانند آنفولانزا
دود ناشی از وسایل نقلیه یا آتش‌سوزی
چرخه استرس – اگزما
برخلاف محرک‌های بیرونی، استرس از درون عمل می‌کند.
هنگام مواجهه با موقعیت استرس‌زا، بدن وارد حالت «جنگ یا گریز» می‌شود و هورمون‌هایی مانند کورتیزول آزاد می‌شوند. ترشح مداوم این هورمون‌ها باعث افزایش التهاب و تشدید علائم اگزما می‌گردد.
این روند می‌تواند چرخه‌ای معیوب ایجاد کند: استرس علائم اگزما را بدتر می‌کند و همین علائم باعث افزایش استرس می‌شوند.
مدیریت استرس برای کاهش علائم اگزما
مراقبت از سلامت روان به همان اندازه‌ی درمان علائم پوستی اهمیت دارد.
برخی راهکارهای موثر:
ورزش منظم
تمرینات تنفسی و مدیتیشن
درمان روانشناختی
پرداختن به سرگرمی‌ها و فعالیت‌های لذت‌بخش
یکی از بیماران کالینز می‌گوید علائمش با تمرین ذهن‌آگاهی و استراحت منظم به شکل چشمگیری کاهش یافته است.
تغییر سبک زندگی برای کنترل اگزما
خواب کافی: کمبود خواب سطح کورتیزول را بالا می‌برد و علائم را بدتر می‌کند.
رژیم غذایی: برخی افراد با حذف غذاهایی مانند لبنیات یا گلوتن بهبود پیدا می‌کنند. ثبت یادداشت غذایی می‌تواند مفید باشد.
شناسایی مواد محرک خانگی: از مواد آرایشی یا شوینده‌های حاوی ترکیبات حساسیت‌زا اجتناب کنید.
گروه‌های حمایتی: ارتباط با دیگران می‌تواند بار روانی بیماری را کاهش دهد.
مراقبت روزانه از پوست
اجتناب از دوش طولانی با آب داغ
استفاده از لباس‌های راحت و غیرزبر
مرطوب کردن پوست بلافاصله بعد از حمام با کرم‌های غلیظ و بدون عطر
در صورت نیاز، استفاده موقت از کرم‌های ضدالتهاب با تجویز پزشک
نکته‌ی پایانی
استرس می‌تواند هم ذهن و هم بدن را تحت فشار قرار دهد، در حالی که اگزما نشانه‌های این فشار را روی پوست آشکار می‌کند.
مدیریت هم‌زمان استرس و مراقبت پوستی می‌تواند شعله‌ور شدن بیماری را کاهش دهد و کیفیت زندگی را بهبود بخشد.
کالینز در پایان می‌گوید:
«مانند هر بیماری مزمن، مدیریت اگزما نیازمند رویکردی جامع برای ذهن و بدن است. داشتن تیم درمانی، مهارت‌های مقابله‌ای، مراقبت از خود و حمایت اجتماعی می‌تواند علائم را به حداقل برساند و سلامت کلی را تقویت کند.»