بیدار بمانید و ببازید،بخوابید و برنده شوید
منبع: https://rasanika.com
خواب؛ سپر خاموش در برابر بیماری‌های مزمن
شعار «وقتی مُردم می‌خوابم» کم‌کم از گفتمان عمومی کنار می‌رود و افراد بیشتری خواب را به عنوان یکی از ارکان اصلی سلامت با فواید متابولیکی، عاطفی و روانی درک می‌کنند.
به گفته‌ی دکتر سودها تالاواجولا، استاد دانشکده پزشکی مک‌گاورن و مدیر پزشکی مرکز پزشکی خواب عصبی هرمان مموریال TIRR در هوستون، اهمیت خواب باکیفیت قابل مقایسه با فرایندهای حیاتی مانند تغذیه سالم، نوشیدن آب کافی یا تنفس هوای پاک است. او می‌گوید:
«من به خواب به‌عنوان چیزی ضروری نگاه می‌کنم؛ همان‌قدر حیاتی که غذا یا آب برای بقا لازم است.»
ارتباط خواب با بیماری‌های مزمن
سلامت روان: کمبود خواب ارتباط مستقیمی با افزایش افسردگی و حتی خودکشی دارد. اثرات روانی ناشی از خواب ناکافی همیشه برای اطرافیان آشکار نیست، اما برای فرد تجربه‌کننده بسیار سنگین است.
سکته مغزی: تحقیقات نشان داده‌اند بسیاری از بیماران سکته مغزی مشکلات خواب داشته‌اند و این ارتباط همچنان در حال بررسی است.
بیماری آلزایمر: شواهد علمی نشان می‌دهد که خواب نامناسب می‌تواند با پیشرفت آلزایمر مرتبط باشد.
چرا خواب برای بدن ضروری است؟
به گفته‌ی تالاواجولا، تقریباً هیچ سیستمی در بدن وجود ندارد که از خواب کوتاه‌مدت یا بلندمدت سود نبرد. خواب تنها زمان استراحت نیست؛ بلکه فرصتی است که بدن بسیاری از فرایندهای حیاتی را بازسازی می‌کند: حافظه، عملکرد سیستم ایمنی، تعادل هورمونی و کارکرد سلولی.
او می‌گوید:
«تقریباً هر سلول بدن در طول خواب وظیفه‌ای دارد که آن را انجام می‌دهد تا بدن روز بعد آماده باشد.»
خواب کافی همچنین برای افرادی که دچار بیماری‌هایی مانند سندرم خستگی مزمن هستند، اهمیتی دوچندان دارد.
چرا درمان مشکلات خواب دشوار است؟
بسیاری از افراد با کیفیت خواب مشکل دارند اما همیشه مراقبت لازم را دریافت نمی‌کنند. دکتر ویلیام لو، مدیر پزشکی کلینیک خواب دیجیتال Dreem Health، معتقد است عوامل فرهنگی، کم‌توجهی در مراقبت‌های پزشکی اولیه و حتی اولویت‌های فردی می‌توانند مانع درمان شوند.
برای برخی بیماران، خطرات بلندمدت چندان اهمیت ندارد، بلکه تأثیر کمبود خواب بر روابط روزمره برایشان مهم‌تر است. به‌طور مثال، یکی از دغدغه‌های رایج این است که شریک زندگی‌شان به خاطر خُرخُر یا بی‌خوابی آسیب می‌بیند.
همچنین باید توجه داشت که اختلالات خواب در زنان و مردان می‌توانند متفاوت ظاهر شوند و تغییرات هورمونی—مانند دوران بارداری—می‌توانند کیفیت خواب را تغییر دهند.
آیا می‌توان خواب ازدست‌رفته را جبران کرد؟
بسیاری باور دارند می‌توان کم‌خوابی روزهای گذشته را بعداً جبران کرد. اگرچه بخشی از این کمبود قابل جبران است، اما جایگزین خواب منظم و باکیفیت نمی‌شود.
به گفته‌ی دکتر الکس دیمیتریو، «خواب باید روزانه در اولویت باشد. جبران خواب مثل پس‌دادن بدهی مالی است؛ شاید بخشی از آن را پرداخت کنید، اما هیچ‌گاه شرایط مثل قبل نخواهد بود.»
فرهنگ عمومی نیز در حال تغییر است؛ زمانی کم‌خوابی نشانه تلاش و پشتکار تلقی می‌شد، اما امروز افراد بیشتر به دنبال کیفیت خواب بهتر برای سلامت و طول عمر بیشتر هستند.
چگونه خواب بهتری داشته باشیم؟
دو عامل کلیدی برای بهبود خواب عبارتند از:
معماری خواب: چرخه‌های طبیعی بدن در طول شب. در صورت شک به اختلال خواب، متخصص می‌تواند الگوها و مراحل خواب را بررسی کند.
بهداشت خواب: عادات و رفتارهایی که کیفیت خواب را بهبود می‌بخشند، مانند:
پرهیز از کافئین در ساعات پایانی روز
کاهش استفاده از صفحه‌نمایش پیش از خواب
رفتن به رختخواب در ساعت مشخص هر شب
هرچند فرمول جادویی برای هفت تا نه ساعت خواب ایده‌آل وجود ندارد، اما این عادات می‌توانند نقطه شروع خوبی باشند.
به گفته‌ی دیمیتریو، «هیچ راه‌حل سریع یا مکمل جادویی برای مشکلات خواب وجود ندارد. اگر کمبود خواب زندگی شما را مختل کرده، بهترین کار مراجعه به متخصص است.»