آشواگاندا چیست و چگونه به کنترل استرس کمک می‌کند؟
منبع: https://rasanika.com
آشواگاندا (Withania somnifera)
آشواگاندا درختچه‌ای همیشه‌سبز از خانواده‌ی تاجریزی است که در مناطقی از آفریقا و آسیا رشد می‌کند. این گیاه با نام‌های دیگری مانند «جینسینگ هندی» یا «گیلاس زمستانی» نیز شناخته می‌شود. ریشه‌ی آشواگاندا معمولاً به عنوان گیاه دارویی برای کاهش استرس استفاده می‌شود، هرچند اثربخشی آن هنوز به‌طور کامل اثبات نشده است.
فواید سلامتی مرتبط با استرس
آشواگاندا هزاران سال است که در آیورودا، طب سنتی هند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. امروزه نیز در مطالعات بالینی برای بررسی اثرات آن بر استرس و سایر شرایط جسمی و روانی مورد توجه قرار گرفته است.
بسیاری از پژوهشگران، آشواگاندا را یک آداپتوژن می‌دانند، به این معنی که به بدن کمک می‌کند تا بهتر با استرس مقابله کند. در ادامه برخی از فواید آن آورده شده است:
کاهش استرس عاطفی
تحقیقات نشان داده‌اند که آشواگاندا می‌تواند با تعدیل محور هیپوتالاموس–هیپوفیز–آدرنال، که نقش مهمی در خلق‌وخو و سطح استرس دارد، به کاهش استرس کمک کند.
در یکی از مطالعات، شرکت‌کنندگان که روزانه ۲۵۰ تا ۶۰۰ میلی‌گرم آشواگاندا مصرف کردند، پس از هشت هفته کاهش قابل‌توجهی در سطح استرس و هورمون کورتیزول نسبت به گروه دارونما نشان دادند. با این حال، برای تأیید قطعی این اثرات، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
بهبود خواب
افراد دچار استرس مزمن اغلب با بی‌خوابی روبه‌رو هستند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مکمل آشواگاندا می‌تواند کیفیت خواب را به‌ویژه در افراد مبتلا به بی‌خوابی بهبود بخشد.
تقویت شناخت و حافظه
استرس می‌تواند تمرکز و حافظه را کاهش دهد. در یک مطالعه روی ۱۳۰ فرد ۲۰ تا ۵۵ ساله، مصرف آشواگاندا به مدت ۹۰ روز باعث بهبود حافظه، تمرکز و کاهش خطا در یادآوری شد.
تأثیر بر دیابت نوع ۲
استرس عاطفی ممکن است از طریق بیماری‌های مزمنی مانند دیابت بر سلامت جسمی تأثیر بگذارد. برخی مطالعات نشان داده‌اند که آشواگاندا می‌تواند قند خون، هموگلوبین A1c، سطح چربی و انسولین را کاهش دهد و نشانگرهای استرس اکسیداتیو را نیز بهبود بخشد، بدون اینکه خطرات ایمنی خاصی ایجاد کند.
عوارض جانبی احتمالی
مصرف آشواگاندا برای بیشتر افراد بی‌خطر است، اما اثرات بلندمدت آن هنوز ناشناخته است.
عوارض شایع در مصرف زیاد شامل حالت تهوع، سردرد، اسهال و خواب‌آلودگی است.
موارد نادری از آسیب کبدی نیز گزارش شده است که معمولاً پس از قطع مصرف، ظرف چند ماه بهبود یافته‌اند.
موارد احتیاط و منع مصرف
افراد مبتلا به سرطان پروستات حساس به هورمون باید از مصرف آشواگاندا خودداری کنند، زیرا ممکن است سطح تستوسترون را افزایش دهد.
افراد دارای بیماری‌های تیروئید نیز باید قبل از مصرف با پزشک مشورت کنند، چون آشواگاندا می‌تواند بر سطح هورمون‌های تیروئید تأثیر بگذارد.
زنان باردار باید تنها با نظر پزشک از این گیاه استفاده کنند، زیرا مطالعات در این زمینه نتایج متفاوتی داشته‌اند.
در صورت بروز هرگونه عارضه، باید فوراً به پزشک مراجعه شود.
مقدار مصرف و روش استفاده
آشواگاندا به شکل کپسول، پاستیل، چای یا پودر در دسترس است.
اگرچه دوز استانداردی وجود ندارد، ولی بیشتر مطالعات مقدار ۱۲۵ تا ۶۰۰ میلی‌گرم در روز را برای بزرگسالان سالم بی‌خطر دانسته‌اند.
پودر آشواگاندا را می‌توان با آب، شیر، اسموتی یا غذا مخلوط کرد. بهتر است مصرف را با دوز کم آغاز کرده و در صورت نیاز به‌تدریج افزایش دهید.
پرسش‌های رایج
بهترین زمان مصرف آشواگاندا چه زمانی است؟
در هر ساعتی از روز می‌توان آن را مصرف کرد، اما به دلیل اثر آرامش‌بخش، بسیاری ترجیح می‌دهند قبل از خواب استفاده کنند.
مدت ماندگاری آشواگاندا در بدن چقدر است؟
ترکیبات محلول در آب طی ۲ تا ۳ روز دفع می‌شوند، در حالی که ترکیبات محلول در چربی ممکن است تا یک ماه در بدن باقی بمانند.
آیا کودکان می‌توانند آشواگاندا مصرف کنند؟
تحقیقات کافی در مورد مصرف آن در کودکان وجود ندارد، بنابراین باید حتماً با پزشک مشورت شود.
آیا زنان باردار می‌توانند آشواگاندا مصرف کنند؟
مطالعات نتایج متفاوتی ارائه داده‌اند. برخی مصرف تا ۲۰۰۰ میلی‌گرم را بی‌خطر دانسته‌اند، اما به دلیل احتمال سمیت، مشورت با پزشک پیش از مصرف ضروری است.
سخن پایانی
آشواگاندا گیاهی با اثرات بالقوه مفید برای کاهش استرس، بهبود خواب و تقویت تمرکز است، اما هنوز به‌صورت قطعی از نظر بالینی تأیید نشده است.
پیش از افزودن هر مکملی به برنامه‌ی روزانه، بهتر است با پزشک یا روان‌پزشک خود مشورت کنید، زیرا برخی گیاهان ممکن است با داروهای خاص تداخل داشته باشند.